Udal hauteskundeak

Bakartxo Arrizabalaga Labrousse

Egun batzuk direla irakurri nion, blog honetan, Maite Imazi, «zuzentarau» hitzaren inguruan ari, hitz aski errotua zela. Niri ere eguneroko hitza zait eta pentsatzen dut blog honetan gabiltzan gehienontzat ere hala izanen dela, administrazioen beharrei loturiko testuekin ibili ohi baikara. Ados naiz, hartara, Maite Imazen ustearekin, nahiz eta, pentsatzen hasita, nire inguruko jende gehienak ez dakien hitz horren berri.

Zuzentarau baino are arruntago eginen zaizkizue, oraindik ere, nik goiburuan emanikoak, segurki. Ez fida, haatik.

Hauteskunde garaia heldu zaigu udaberriarekin batera Hendaiara, eta inguruan ditudan bertako euskaldunen buruetan, horrelako garaietako (udaberria eta hauteskundeak, bi biak zorabio iturri) zorabioaz gain, hitzari berari loturiko zorabioa ere dabilkie gogorki. Prentsan irakurtzen dute halako hitza eta haiek ere, beti ikasteko prest, eman nahian tematzen dira, beti leku berean trabatuz, hau da, hautes partearekin ez dute arazorik, hautesle eta hautetsi erran ohi dutenez; «hor ez da problemik» diote… baina horren ondorengoaren bila hiruzpalau aldiz hautes…, hautes…, hautes… entzutearekin …kundeak proposatzen diet, azkenean, nora heldu ez duela, ur ilunetatik ito gabe jalgi nahirik etsi-etsian dabilenari nola, osatzen diet, beraz, hautes…kundeak; hauteskundeak, hauteskundeak pare bat aldiz ahozkatu, buruko txokoren batean atxiki nahian hausnartuz, eta hurrengoan, berriz trabatuko dira leku berean. Bigarren parte hori ez dute batere gogoko, argi da, baina tematzen direnez, segur laster bere egina duten.

Gainera, oraingo hauteskunde horiek udal hauteskundeak ditugu. Besterik ez genuen behar! Udal, momentuz, ez eta entzun ere ez dute egiten; gehitxo zaie kolpe bakar baterako. Bai, guretzat horren eguneroko, horren arrunt, horren duda gabe zaigun hori ez da haienean, orain artean, existitu. Hemen bozak zituzten, herriko bozak; gero haiek bazter utzi eta élections municipales besterik ez zitzaien geratu; orain hirugarren hau sartu zaie aukeran, eta hori bereganatzen saiatzen ari dira su eta ke. Eta kea bada, bai, haien buruetan.

Dagoeneko, zuetako batek baino gehiagok pentsatuko zuen, hara, zergatik ez ote dituzten, beste horren beharrik gabe, herriko bozak jokatzen, halako katramilatan sartu gabe; zentzuzkoa lirudike, bai, horixe, ez balitz haiek élections municipales egiten zituzten bitartean jokalekua aldatu dela eta ekipoa eskas zaiela orain horrelako partida jokatzeko. Inguruan hauteskundeak gora, hauteskundeak behera gabiltza besteok, eta bozak ematen zituzten haiek bozik gabe dira jadanik.

Lehengo batean, foro honetan bertan, euskara batuaren eta euskalkien arteko lehiaren inguruko eztabaidatxo bat ere bazebilen, ez dakit orain zein karitara. Hendaiarrei argi zaie herriko bozak eskas zaizkiela eta beste zelaian ere behar dutela jokatu; hartara jarriak dira, etortzen zaienari zabal besoak; sentituko ote dugu geuk ere, estandarizatu ordez batu beharra?