miel a. elustondo
Ezkonberriak ginen. Artean eskutik heldurik genbiltzan, baita dendara besterik joan behar ez bagenuen ere. «Maite zaitut», esango nion. Baina artean ez nekien zenbateraino. Aztarrenik ez nuen… Lan egiten zuen suhiltzaile etxeko lotegian bizi ginen. Jakinaren gainean nintzen beti, zer gertatzen zen, non zegoen, nola zegoen.
Gau batean zarata aditu nuen. Leihotik begiratu nuen. Ikusi egin ninduen. «Itxi leihoa eta itzuli lotara. Erreaktorea sutan dago. Berehala etorriko naiz».
Ez nuen leherketa bera ikusi. Sugarrak besterik ez. Distiratsu zegoen dena. Zeru osoa. Gar garaia. Eta kea. Beroa beldurgarria zen. Eta bera ez zen itzultzen.
Zeuden-zeudenean joan ziren, elastikoa jantzirik. Inork ez zien ohartarazi. Sua zelako hots egin zieten, besterik ez.
Goizeko zazpiak. Zazpietan ospitalean zegoela jakinarazi zidaten. Korrika abiatu nintzen, baina ordurako inguraturik zuen poliziak, eta ez zioten inori igarotzen uzten. Anbulantziei besterik ez. Poliziak hoska ari ziren: «Anbulantziak erradioaktiboak dira, urrundu!». Lagun baten bila hasi nintzen, mediku baitzen ospitale hartan. Mantal zuritik oratu nion anbulantzia batetik irten zenean. «Utzidazu sartzen!». «Ezin dut. Gaizki dago. Denak daude gaizki». Oraturik neukan. «Ikusi besterik ez!». «Ongi da», esan zidan. «Etorri nirekin. Hamabost edo hogei minutu baizik ez».
Ikusi nuen. Guztiz errerik eta puzturik zegoen. Nekez ikus zeniezazkiokeen begiak.
«Esnea behar du. Esne mordoa», esan zidan nire lagunak. «Gutxienez hiruna litro edan beharko lituzke bakoitzak».
«Baina ez zaio esnea gustatzen».
«Oraingoan edango du».
Ospitale hartako mediku eta erizain asko –laguntzaileak, bereziki–, gaixotu eta hil egingo ziren. Baina orduan ez genekien hori.
Hamarretan, Xixenok kamera hil zen. Lehena izan zen.
Senarrari galdetu nion. «Vasenka, zer egin behar dut?». «Irten hemendik! Zoaz! Gure haurra daramazu». Haurdun bainintzen. Baina nola utzi bera? Esaten zidan: «Zoaz! Alde egin! Salbatu haurra». «Lehenengo esnea ekarri behar dizut, erabakiko dugu gero zer egin». Nire lagun Tania Kibenok korrika sartu zen. Haren senarra gela berean zegoen. Ondoan zuen aita, honek autoa baitzuen. Autoan sartu eta hurreneko herriraino joan ginen. Hiru litroko botila mordoxka erosi genuen, sei, denentzako lain izan zedin. Baina esnea edan eta goitika hasi ziren, inor beldurtzeko moduan.
Zentzuna galtzen segitu zuten, eta tantaz tantakoa jarri zieten. Medikuek esaten zieten gasak pozoitu zituela, zergatik ez badakit ere. Inork ez zuen erradiazioari buruz ezer esan.
Iluntze hartan ez zidaten ospitalera sartzen utzi. Jende oldea bildu zen. Senarraren leihoaren parean nengoen, bera hurreratu eta oihuka zerbait esan zidanean. Etsigarria zen! Jendetza artean, baten batek aditu zion: Moskura eramango zituzten gau hartan. Emazte guztiek multzo bat osatu zuten. Beraiekin joango ginela erabaki genuen. «Utzi gure senarrekin batera joaten! Ez duzu eskubiderik!». Kolpeka eta atzamarka saiatu ginen. Soldaduek –ordurako soldaduak zeuden–, atzera eragin ziguten. Orduan medikua irten zen, esanez Moskura zihoazela hegazkinez, baina beraien arropa ekarri behar geniela. Suhiltzaile etxean zituztenak erre egin zirela. Autobusek utzia zioten ibiltzeari, eta korrika zeharkatu genuen hiria. Atzera korrika itzuli ginen maletak harturik, baina hegazkina joana zen ordurako. Adarra jo ziguten. Han oihuka eta negar egin ez genezan.
Egun haren amaieran goitika hasi nintzen. Sei hilabeteko nengoen, baina Moskura iritsi beharrean nintzen.
(oharra: ingelesetik itzulia da pasartea, theparisreview.org webean Keith Gessen-ek egina duen itzulpena oinarri. ordea, irakurria nago jatorrizko testuaren bestelako bertsiorik, askoz osoagoa)
31 eskutik 