Castillo Suarez
Tarteka poema argitaragabe bat eskatzen didate. Egun batetik bestera. Esate baterako, antologia baterako, aldizkari baterako, errezitaldi baterako, ekitaldi baterako, edo makurragoa dena, eskela baterako, orduan ezin baitut ezetzik esan eta, gainera, epe motza izaten dudalako egiteko eta ardura handia, batzuetan ez nuelako gertutik ezagutzen hildakoa. Alabaina, niri ez zaizkit poemak hain erraz ateratzen, ez dakit nik enkarguak egiten dituztenak jabetzen diren zer ari diren eskatzen, askotan, gainera, doan. Baina beti dago koska bat gehiago literaturaren unibertsoa deitzen dugun honetan. Nire azkeneko liburua gaztelaniaz argitaratuko da, esan dezagun, argitaletxe izendun batekin. Editoreak, baina, ez du euskarazko berbera argitaratzea nahi, ez du itzulpen hutsa argitaratu nahi. Poema ineditoak nahi ditu. 5 poema argitaragabe gutxienez. Eta jarri naiz poemak idazten, eta zalantza sortu zait zein hizkuntzatan idatzi, gaztelaniaz argitaratuko baitira. Orain arte ez dut inoiz gaztelaniaz idatzi. Eta itzuli ere, inoiz ez dut neure burua itzuli. Argitaratuko diren poemak, gainera, Angel Errok itzuli ditu. Eta hasi naiz poemak idazten, orain idazten ari naizen horren antzekoak. Eta bidali dizkiot Errori, eta berak itzuli. Baina ez naiz konforme geratu. Izan ere, Alaska liburua idatzi nuen duela urte batzuk, eta orain idazten ari naizena oso desberdina da, edo, behintzat, hori iruditzen zait niri. Erroren bertuteetako bat diskrezioa da. Ez du ezer esan, baina bigarren mezu batean beste poema batzuk bidali dizkiodanean egokiagoak direla esan dit, eta itzuli ditu beti bezain fin. Badu idazteak atabikotik zerbait, eta ezin nintzen bueltatu haurtzaroko Alaskara. Ez galdetu zergatik. Baina ariketa literario bat egin eta N1 zaharrean zeuden beste hotel batzuk ekarri ditut gogora eta bihotzera. Eta atera zaizkit 5 poema argitaragabeak. Hotel denak daude itxita. Zabalik geratzen den bakarra Alai da. Gaur bazkaldu dut bertan, pasako jendearen artean. Autobusetan heldu den jendeaz inguratuta, ez dakit nora doana. Eta hotel hipermoderno batetik hartutako boligrafoa hartu eta hitz batzuk apuntatu ditut kaier batean. Neskato beltzaran bat begira daukat.
ERREPIDE NAZIONALAREN IBILBIDE ZAHARRA
Leku Ona hotela
Erabiltzen ez den errepide batetik zoazela munduak errepide berritik aurreratzen zaituela sumatzen duzu. Une batez bide bazterrean geldituz gero esango dizut aspaldi esan nahi dizudana: hortxe dago muga, probintzien artekoa eta egun zoriontsuen eta zoriontsuagoak izanagatik guretako tristeagoak zirenen artekoa. Gera zaitez hor. Ez dakizu zer datorkizun, hurbiltzen ari den autoaren gidaria ezagutuko duzun ala ez. Beharbada poeta hura da. Errezitaldietan gazteena zena beti. Jaka islatzailea jantzita daramazu ikus zaitzan.
Aizkorri hotela
Igerilekurik gabeko hotel batean ezagutu zintudan. Gurasoak bizirik genituen artean. Elkarri zauriak ukitu genizkion eta zin egin, telebistako argia lekuko zela, gure bizitza perfektua izanen zela aurrerantzean. Izan ere, gerra bat galdu egiten baitugu gogora ekartzen dugun bakoitzean. Eta ez dago leiho hautsi bat baino gauza tristeagorik. Hori eta Salgai afixa zartatu bat. Memoria abandonatutako hoteletan geratzen den altzari bat da, inork etxerako nahi ez duena. Txori bat sartu da behinolako jantokian eta ez daki nola atera bertatik.
Buenos Aires hotela
Mukerra naiz. Ohazal gainean loak hartu nau. Zu gabeko lehendabiziko uda da. Orain badakit hizkuntza bera genuela, baina lengoaia desberdina. Zoriontsuak gineneko harremanak ere gaizki bukatzen direla ikasi dut urteekin: frutarbolen lerro zuzenen asperdura dugula maiteago oihanpeko desordena perfektua baino. Eta bizitza berdin izan daiteke daukazunarekin konformatzea edo zerbait hobea bilatzea. Edo biak aldi berean, zer esanik ez. Horregatik maite dut baikortasuna imitatzen dakien jendea. Maite dut pasoko hotelak bueltatuko ez naizela badakidalako. Joaten uzten duguna gara. Horregatik egoten gara larrialdietako irteerei begira.
Ulaiar hotela
Haizeak uhinak egiten zituen moztu gabeko belarrarekin. Txakurrek sumatu zuten euria heldu zela guk baino lehenago. Galdu genuena eta inoiz izanen ez genuena ezin bereiziz bizi ginen artean, eta abandonatutako askaltegian geratu ginen aterkirik ez bagenuen ere. Maite ditu euriak geldirik dauden gauzak. Zerbait esan nahi nizun. Aholku on bat eman kristalaren kontra erantsia gera ez zintezen desorientatutako txori bat nola. Ametsek ez gaituzte kolpatzen, ordea. Gainera, amesteko esaten digutenak ez dira gurekin batera egoten gehienetan. Eta esnatu nintzen bat-batean, errepide bazterreko hotel batean gauaren erdian esnatzen den saltzailea bezala. Aukera izan banu, zu izanen nintzatekeen beti izanen duzulako norbait zure zain.
Ongi Etorri hotela
Galbiderantz zuzenean doanari ez zaio erakutsi behar drainatutako urtegi baten hondoan zer dagoen, ez duelako handik atera nahi izango. Baina alferrik da: beti betetzen dira gehien beldurtzen gaituzten mehatxuak, eta gure barrenak arrain inbaditzaileek zein lokatzak buxatuko dituzte. Bizitza da behinola erreka bat izan zen paraje bat, orain selfiak egiteko presagaina dena. Itxi zituzten hoteletako neoiak sumatzen dira gure begien hondoan. Gauak geratzeko nahikoa diren hitzak pilatzen zaizkigu eztarrian, urpeko landareriarekin katigatzen direnak. Madarikatuak gara: guretako asmatu zituzten kuretajeak.
ANTIGUA RUTA DE LA CARRETERA NACIONAL
Hotel Leku Ona
Cuando circulas por una carretera abandonada, sientes que el mundo te adelanta por la carretera nueva. Si nos detenemos un momento en el camino, te diré lo que trato de decirte hace tiempo: ahí está el límite entre provincias, y también entre los días felices y los que, a pesar de ser igualmente felices, para nosotras fueron más tristes. Quédate ahí. Ignoras tu futuro, si vas a conocer o no al conductor del coche que se aproxima. Tal vez sea aquella poeta. La que siempre era la más joven en los recitales. Llevas el chaleco reflectante para que te vea.
Hotel Aizkorri
Te conocí en un hotel sin piscina. Nuestros padres todavía estaban vivos. Nos palpamos las heridas y juramos, con la luz de la televisión como testigo, que a partir de ese momento nuestra vida sería perfecta. Y, efectivamente, perdemos una guerra cada vez que la recordamos. Y no hay nada más triste que una ventana rota. Una ventana rota y un cartel ruinoso de Se vende. La memoria es un mueble en un hotel abandonado, que nadie quiere llevarse a casa. Un pájaro se ha colado en el antiguo comedor y no sabe cómo salir de allí.
Hotel Buenos Aires
Soy obstinada. Me he quedado dormida sobre la colcha. Es el primer verano sin ti. Ahora sé que hablábamos el mismo idioma, pero un lenguaje diferente. Con los años he aprendido que las relaciones en las que fuimos felices también terminan mal: que preferimos el aburrimiento de las líneas rectas de los frutales que el desorden perfecto del sotobosque. Y la vida puede consistir en conformarte con lo que tienes o en buscar algo mejor. O ambas cosas al mismo tiempo, faltaría más. Por eso me agrada la gente que sabe imitar el optimismo. Me gustan porque sé que no volveré a hoteles de paso. Somos aquello que dejamos marchar. Por eso solemos mirar hacia las salidas de emergencia.
Hotel Ulaiar
El viento provocaba ondas en la hierba sin cortar. Los perros advirtieron que la lluvia había llegado antes que nosotros. Todavía vivíamos sin saber distinguir entre lo que perdimos y lo que nunca tendríamos, y nos quedamos en el merendero a pesar de que no teníamos paraguas. La lluvia ama las cosas inmóviles. Quería decirte algo. Darte un buen consejo para que no te quedases pegada al cristal como un pájaro desorientado. Pero los sueños no nos hieren. Además, la mayoría de las veces no están con nosotras los que nos dicen que soñemos. Y de pronto me desperté, como un viajante que se despierta en medio de la noche en un hotel al borde de la carretera. Si hubiera tenido ocasión, habría sido tú porque siempre vas a tener alguien que te espere.
Hotel Ongi Etorri
A quien se dirige directamente hacia la perdición no hay que mostrarle lo que hay en el fondo de un embalse drenado, ya que no querrá salir de allí. Pero es inútil: siempre se cumplen las amenazas que más nos asustan, y nuestras entrañas serán obstruidas por peces invasores y por el barro. La vida es un paraje que en otro tiempo fue un río y ahora es una represa donde hacerse selfis. En el fondo de nuestros ojos se aprecia el neón de los hoteles que se cerraron. Las palabras que bastan para detener las noches, las mismas que se encadenan con la vegetación subacuática, nos golpean en la garganta. Estamos malditas: por nosotras se inventaron los legrados.
Itzulpena: Angel Erro
31 eskutik 