Igone Zabala Unzalu
Blog honen jarraitzaileak zareten hiztun, idazle eta irakurle finentzat, agian ezaguna eta begi-bistakoa izango da, baina niri atentzioa eman zidan gaurkoan azalduko dizuedan gertaerak. Zuetako batzuek agian ez duzue jakingo, baina egun unibertsitatean ebaluazio jarraitua lehenesten da bukaerako azterketa bakarraren bidezko ebaluazioaren aurretik, eta irakaskuntzaren kudeaketarako araudian zehaztuta ageri dira ikasleei bukaerako azterketa bakarraren bidez ebaluatuak izateko onartzen zaizkien arrazoiak. Araudi horren testuingurua baliatzen dugu Komunikazioa Euskaraz irakasgaian ikasleei eskatzeko idatz diezaiotela eskabide bat Fakultateko Idazkari Akademikoari, araudian zehazten den arrazoiren batean oinarrituta, bukaerako azterketa egiteko baimena eman diezaien.
Ikasleen lanak zuzendu nituenean, deigarri gertatu zitzaidan ikasle guztiek erabili zutela ikasgai hitza, abiapuntutzat hartu genuen araudian eta gure instrukzioetan irakasgai hitza ageri bazen ere. Berehala konturatu nintzen erabat logikoa zela ikasleen eta irakasleen hautuen arteko aldea. Izan ere, unibertsitatean edo beste edozein irakaskuntza-zentrotan irakasten direnak ‘irakatsi beharreko gaiak’ dira irakasleontzat eta, ikasleentzat aldiz, ‘ikasi beharreko gaiak’. Euskararen morfologia lexikoaren gardentasunaren ondorio da objektu beraren esanahia bi ikuspuntutatik kontzeptualizatzeko aukera hori. Irakasleok irakasgai edo ikasgai hitzak erabil ditzakegu testuinguruaren eta xedearen arabera, baina irakasgai hitza ez da ondo uztartzen ikasleek ekoitz ditzaketen enuntziatuekin.
Euskaltzaindiaren Hiztegian, jakina, ez da ageri enuntziatuaren ekoizlearen izaeran oinarritutako bereizketarik, baina adiera batean bi hitzak erdisinonimotzat hartzen dira. Nolanahi ere, batean eta bestean ageri diren definizioak (‘irakasten den gaia, irakasteko gaia’ vs ‘ikasteko gaia, ikaskizuna’ erraz asko uztar daitezke hizpide dugun bereizketa semantiko-pragmatikoarekin.
irakasgai 1 iz. Irakasten den gaia, irakasteko gaia. Ik. ikasgai, Gizarte antolaketa zuen bere irakasgairik behinena. Hizkuntzak ere sarbidea aurki lezake Unibertsitatean, ikasgai eta irakasgai bezala, noski, eta agian, zenbait gaitan, ikasbide eta irakasbide gisa.
2 iz. Ikastaro baten gaia, eta, batez ere, ikasketa plan bat osatzen duten gaietako bakoitza. Oraingo batxilergoko irakasgaiak. Bigarren ikasturteko irakasgai guztiak gainditu ditu.
ikasgai 1 iz. Ikasliburu edo ikasbide bat banatzen den zati edo gai bakoitza. Hamar irakasgaitan zatitutako irakasbidea. Bederatzigarren ikasgaia.
2 iz. Ikasteko gaia, ikaskizuna. Ik. irakasgai. Udako unibertsitatean ikasgai guztiak ematen dira euskaraz.
31 eskutik 