Maitane Uriarte Atxikallende
Duela hirurogeita hamalau urte, azaroaren 20an, Nurenbergeko epaiketak hasi ziren. Haietan, lehen aldiz eman ziren ezagutzera Hirugarren Reichak egindako ankerkeriak, publikoki epaitu baitzituzten krimen-egile naziak. Bigarren Mundu Gerran egindako genozidio hura epaitegietara eraman zen lehen aldia izan zen berez, eta are gehiago esango dizuet: gizateriaren aurkako krimenak epaitegietan eztabaidatu ziren lehen aldia ere izan zen. Eta, horrekin batera… konferentzia-interpretazioa jaio zen.
Aurretik ere egon ziren hitzaldiak aldi berean interpretatzeko saiakerak. Nazioarteko Lan Erakundeak, adibidez, 1920ko hamarkadan probatu zuen, eta III. Internazionalak ere probatu zuen Sobietar Batasunaren bilera batzuetan. Dena den, Nurenbergeko epaiketetan egin zen saiakerarik garrantzitsuena, mundu osoak orduantxe ikusi baitzuen aldibereko interpretazioaren baliagarritasuna. Lehen aldiz, hainbat eta hainbat interprete aritu ziren aldi berean lanean, denbora errealean, justizia egiteko. Orduz geroztik, konferentzia-interpretazioaren nazioarteko eguna ospatzen dugu azaroaren 20an, eta, bide batez, gure lanbideari ikusgaitasuna emateko aprobetxatzen dugu.
Aurtengo Konferentzia-interpreteen Nazioarteko Egunean, gure lanbidearen eguna ospatzeaz gain, interpreteok azken hilabeteotan jasandako mehatxuak gogora ekartzeko ere aprobetxatu nahi izan dugu. Espainiako Senatutik etorri zaigu azken albiste kezkagarria, hizkuntza koofizialetako interpretazio-zerbitzuaren esleipenaren harira. Senatuak soilik irizpide ekonomikoan oinarritutako lehiaketa jarri zuen abian zerbitzua esleitzeko, eta hartara bideratutako aurrekontua ere murriztu zuen. Berez, larriena ez dira tarifa irrigarriak izan, interpreteek ordubetera bitarteko lanak doan egitea proposatzea baizik. Tamalez, Senatukoa ez da kasu bakarra izan, gure inguruan ere salatu izan baititugu antzeko kasuak, baina hanka erakunde publiko garrantzitsu batek sartu duenean hasi gara sakonago hausnartzen.
Euskararekin lan egiten dugun interpreteon kasuan, gutxi izateak hainbat mehatxutatik salbatu gaituela esango nuke nik. Gure kasuan, errazagoa izan da indarrak batu eta eskaintza iraingarrien aurrean guztiok batera planto egitea, baita elkarri babesa ematea ere. Gutxi izatea arazo izaten da sarri, baina oraingo honetan horrek indartu gaitu kolektibo modura.
Mehatxuei aurre egiteko batu gara aurten, bai, baina bide batez euskararekin lan egiten dugun interpreteon profila eta lan-baldintzak hobeto ezagutzeko aprobetxatu dugu. Hala, inkesta bat prestatu eta zabaldu genuen, eta emaitzak aztertu ondoren, diagnostiko bat egin dugu, egungo euskal interpretazioaren isla izan daitekeelakoan. Urriaren 23an Claudia Torralba interpreteak euskal interpreteen diagnostikoan jasotako zenbait datu aurreratu zizkigun, eta berak iragarri bezala, gaur bertan argitaratu da txosten osoa. Irakurtzera gonbidatzen zaituztegu, konferentzia-interpreteontzat hain garrantzitsua den egun honetan.
Ospakizuna alde batera utzi gabe, eman diezaiogun jarraitutasuna Nurenbergeko epaiketetan jaiotako lanbide zoragarri eta beharrezko honi, gure balioa aitortuz eta inoiz falta beharko ez litzatekeen duintasuna aldarrikatuz. Zorionak eta bejondaigula, lankideok!
31 eskutik 