Aditz aurreratzeak

Asier Larrinaga Larrazabal

Pantoneren kartako ehunka koloreetatik, beltza aukeratu dut post hauetarako. Akatsak, okerrak, hutsegiteak, gaitzak eta makurrak izango dira nire arretaguneak, eta asaldatzea eta ernegatzea izango da nire jarrera. 🙂 Beharbada, eta hau serio diot, frustrazioak partekatuz, apur bat arinduko zait euskaldun gisa eta euskalgintzako profesional gisa (ia) egunero sortzen zaidan kezka eta ezinegona.

Has nadin, ba, barrua asaskatzen. «Aditza aurreratu egin behar duzu». Horixe da C2 egiaztagiria prestatzen ari diren EITBko kazetariei irakasleek gehien errepikatzen dieten zuzenketa. «Gehiagoko azalpenik gabe?», galdetzen diet nik. Antza, mezua hori baino ez da. Aditza aurreratu egin behar dela. Ematen du oso zabal dabilela mezu hori, denbora asko ez dela antzekoa kontatu baitzidan EITBn praktikak egiten ari zen lankide batek. Itzulpengintza eta Interpretazioko Graduko irakasle batek esaten omen zien subjektuaren eta aditzaren artean hamar hitz baino gehiago egonez gero aditza aurreratu egin behar zela.

Ederrak gaude! Ez dakit zertarako hartu duen Euskaltzaindiak hitz-ordenari buruz 40 orrialde lantzeko nekea Euskararen Gramatikan (2021). Etorkizuneko itzultzaileak prestatu behar dituen irakasle horrek ba omen du korapilo guztiak askatzeko formula magikoa. Zertarako aipatu ikasleei perpausaren informazio-egitura? Zertarako azaldu zer diren ordena kanonikoa eta ordena markatua? Zertarako hitz egin galdegaiaren kokaguneaz? Euskaltegietan C2 maila ematen duten irakasleek ere ez bide dute beharrezkotzat ikusten kazetari euskaldunak gramatikeriekin gogaitaraztea.

Nire lankideen hitzaz fidatuta, asaldazio eta espantu handiak egin ditut post honetan. Baldin gertatuko balitz, telefono matxuratuaren jokoan bezala, nire belarrietaraino heldu den informazioa desitxuratuta eta distortsionatuta egotea, eta baldin egiatan gertatzen dena balitz nire lankideek ez dituztela ondo barneratu irakasleen azalpenak, dela unibertsitatean, dela euskaltegian, orduan… orduan oso kezkatuta sentitzen jarraituko nuke, ez garelako gai, kasua bata zein bestea izan, ezta maila altuko hiztunei ere hizkuntzaren oinarriak ulertarazteko.